sedex
رسوبات بروندمی Zn-Pb-Ag یا سدکس
کانساری که در آن لایه ها و ورقه‌های اسفالریت، گالن، پیریت، پیروتیت و به صورت محدود کالکوپیریت ، همراه یا بدون باریت در لایه‌های رسوبی دریایی اگزینیک آواری تشکیل شده است را ذخایر سدکس نام گذاری کرده اند. این رسوبات عموما به شکل طبقه بندی شده تا عدسی شکل هستند و ضخامت آنها از سانتی متر تا ده ها متر است. افق های متعدد ممکن است در فواصل چینه شناسی 1000 متر یا بیشتر نیز رخ دهد.
مترادف ها: Zn-Pb-Ag با میزبان شیلی. سولفید توده ای Zn-Pb-Ag یا میزبان رسوبی. Sedex Zn-Pb.
محصولات فرعی: روی، سرب، نقره، (مس به صورت جزئی، باریت).
محیط تکتونیکی: محیط های حاشیه ای درون کراتونی یا قاره ای در حوضه ها یی که توسط گسل کنترل شده است. حوضه ها معمولاً نیمه گرابن هایی هستند که با گسترش در امتداد حاشیه های قاره ای یا در حوضه های قوس پشتی ایجاد می شوند.
محیط رسوبی / محیط زمین شناسی: حوضه های محدود شده. دریایی خطی که توسط گسل ها کنترل شده ، حوضه های اپیکراتونیکی. محیط رسوبی از دریای عمیق واشباع نشده گرفته تا محیط های محدود شده و کم عمق مشاهده می شود.
زمان کانی‌سازی: رویدادهای مهم متالوژنیک پروتروزوییک میانی، کامبرین آغازی، سیلورین آغازی و دونین میانی تا پسین تا می‌سی‌سی‌پی هستند. رویدادهای پروتروزوییک میانی و دونین-می سی سی پی در سرتاسر جهان به رسمیت شناخته شده اند.
انواع سنگ میزبان: رایج‌ترین میزبان ها در این تیپ سنگ‌هایی هستند که در محیط‌های حوضه‌ای اکسینیک و اشباع نشده یافت می‌شوند، یعنی شیل سیاه کربنی، سیلتستون، آرژیلیت چرت و چرت. لایه های نازک ماسه سنگ کدر، کنگلومرا ، سنگ آهک پلاژیک و سنگ دولومیت. تبخیری ها، سیلتستون آهکی و گل سنگ در لایه ها رایج هستند. حجم‌های کوچکی از سنگ‌های آتشفشانی، معمولاً توف و جریان‌های مافیک زیردریایی، ممکن است در جانشینی میزبان وجود داشته باشند.در برخی از حوضه ها، واحدهای مافیک به صورت دایک های کوچک وجود دارند.زمان کانی‌سازی: رویدادهای مهم متالوژنیک پروتروزوییک میانی، کامبرین آغازی، سیلورین آغازی و دونین میانی تا پسین تا می‌سی‌سی‌پی هستند. رویدادهای پروتروزوییک میانی و دونین-می سی سی پی در سرتاسر جهان به رسمیت شناخته شده اند.
فرم رسوبات: این رسوبات به صورت لایه لایه، صفحه ای تا عدسی شکل هستند و معمولاً از از لایه های سولفید و/یا باریت تشکیل شده اند. اغلب لنزها روی هم قرار می گیرند و بیش از یک افق کانه زایی اقتصادی وجود دارد. عدسی های سنگ معدنی و بسترهای معدنی اغلب بخشی از یک توالی رسوبی با صدها متر ضخامت هستند. وسعت افقی معمولاً بسیار بیشتر از وسعت عمودی است. لامینه ها یا صفحه های منفرد ممکن است بیش از ده ها کیلومتر در حوضه رسوبی باقی بمانند.
بافت و ساخت: لایه های سولفیدی و باریتی معمولاً در جایی که تغییر شکل جزئی است، بسیار ریز کریستالی هستند. در نهشته های به شدت چین خورده، مناطق دانه درشت تر و تبلور مجدد رایج هستند. ورقه های سولفیدی معمولاً حاوی یک ماده معدنی هستند.
کانی شناسی سنگ معدن [اصلی و فرعی]: کانی های سولفیدی اصلی عبارتند از پیریت، پیروتیت، اسفالریت و گالن. برخی از رسوبات حاوی مقادیر قابل توجهی کالکوپیریت هستند، اما این مدل از سدکسها بسیار نادر می باشند. باریت ممکن است جزء اصلی منطقه سنگ معدن باشد . مقادیر کمی از مارکازیت، آرسنوپیریت، بیسموتینیت، مولیبدنیت، انارژیت، میلریت، فریبرژیت، کبالتیت و کاسیتریت از این ذخایر گزارش شده است. این مواد معدنی معمولاً در مقادیر بسیار ناچیز وجود دارند.
کانی شناسی دگرسانی: دگرسانی می تواند به خوبی در سنگ میزبان توسعه یابد و یا وجود نداشته باشد. در برخی از کانسارها، یک زون تغذیه ودانه پراکنده در زیر کانی‌زایی لایه ای یا در مجاورت آن قرار دارد. کانی های دگرسانی در صورت وجود شامل سیلیس، تورمالین، کربنات، آلبیت، کلریت و دولومیت می باشند. آنها در یک محیط با دمای نسبتا پایین تشکیل شدند.
کنترل‌های کانه زایی: توالی‌های رسوبی مساعد، شکست‌های ساختاری اصلی، حوضه‌ها.
مدل ژنتیکی: رسوبات در حوضه های محدود شده یا نیمه گرابنی که توسط گسل های هم زمان با رسوب گذاری تشکسل شده تجمع می یابند. مراکز رسوبات اگزالاتیو در امتداد این گسل ها رخ می دهد و نمک های بروندمی در فرورفتگی های کف دریایی تجمع می یابند. اعتقاد بر این است که کاهش بیوژنیک سولفات آب دریا در یک استخر آب نمک بدون اکسیژن، بارش سولفید را کنترل می کند.
انواع رسوبات مرتبط: رسوبات بروندمی با میزبان کربناتی، باریت لایه ای و تشکیلات آهن دار.
